Kernpunten van de Strategische Agenda Hogescholen 2019-2023
Professionals voor morgen Strategische agenda Vereniging Hogescholen 2019 – 2023
Voor hogescholen is de arbeidsmarkt de focus van de strategische koers. Hogescholen leiden met hun hoger beroepsonderwijs een half miljoen mensen op voor de arbeidsmarkt. Een arbeidsmarkt die razendsnel verandert, waardoor beroepen verdwijnen, veranderen en worden gecreëerd. Hogescholen voelen een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid om studenten zo goed mogelijk begeleiden naar een dynamische arbeidsmarkt. Zowel jonge studenten aan het begin van hun loopbaan als ook mensen die al aan het werk zijn en die moeten worden bijgeschoold. Om dit (opleiden voor de arbeidsmarkt) te verwezenlijken is een groot aantal punten geformuleerd in de Strategische Agenda 2019-2023. Deze zijn voor een belangrijk deel gebaseerd op een meta-analyse die is verricht door Berenschot.
Halfweg
We zijn nu ongeveer halverwege richting 2023. Er moet nog veel gebeuren. Hieronder een overzicht van de ambities en voorgenomen acties. Eén ambitie raakt de doelmatigheid van het onderwijs. Dat is een voornemen om te komen tot een herziening van de uitgangspunten en het verouderde beeld van de arbeidsmarkt in het doelmatigheidsbeleid. De toetsing van nieuwe opleidingen zou beter gericht moeten worden op de eisen van de toekomstige arbeidsmarkt en meer ruimte bieden voor experimenten.
Daarnaast wordt er gepleit voor een verkenning naar een nieuwe bekostigingssystematiek voor het Leven Lang Ontwikkelen die ruimte biedt voor het afrekenen op basis van kleinere onderwijseenheden. Een systematiek die ook werkgevers, arbeidsmarktfondsen en de overheid prikkelt om extra in de professionele ontwikkeling van medewerkers te investeren.
Hieronder een overzicht van alle ambities uit de agenda.
Ieder talent verzilveren: studentsucces centraal
Voor hogescholen is het succes van studenten in hun latere loopbaan en hun rol in de samenleving maatgevend. Dit ‘studentsucces’ is meer dan ‘studiesucces’ of ‘rendement’ in de enge zin van het woord (het tempo waarin het diploma wordt behaald). Met het centraal stellen van studentsucces geven hogescholen uitdrukking aan het belang van de bredere persoonsvorming van studenten, die naast de kwalificatie voor een beroep wezenlijk onderdeel uitmaakt van hun voorbereiding op de toekomst. We willen onnodige uitval en vertraging tegengaan, want die zijn een verspilling van talent. Anderzijds hebben we nadrukkelijk aandacht voor de persoonlijke omstandigheden van studenten. Daardoor kan enige ruimte voor studievertraging nu toch zinvol blijken te zijn, vanwege de persoonlijke ervaring die een maatschappelijk betekenisvolle aanvulling is op het behaalde diploma. Daarbij blijft het doel onverkort dat hogescholen studenten begeleiden tot het behalen van een diploma. Het doel is dat minder studenten het hbo met lege handen verlaten door o.a. de introductie van deelcertificaten. De komende periode zal de VH en bijbehorende instellingen hier verder invulling aan geven.
Een overzicht van de belangrijkste ambities tot 2023 van de VH en bijbehorende hogescholen op dit thema:
Het experimenteren met andere vormen van het bindend studieadvies. De Vereniging Hogescholen vraagt de minister van OCW hier ruimte voor te creëren in de regelgeving; -
Het verbeteren van de doorstroom/begeleiding naar het hbo.
Het verbeteren van de aansluiting havo-hbo, en inzetten op samenwerking / bestuurlijke afspraken tussen hogescholen en vo-scholen
De havo versterken om te transformeren van een algemeen vormende vooropleiding naar een opleiding ter voorbereiding op hoger beroepsonderwijs
Het verbeteren van de doorstroom vanuit het mbo naar het hbo en extra ondersteuning van bestaande regionale samenwerkingsverbanden.
De gezamenlijke ontwikkeling van keuzedelen die mbo-studenten voorbereiden op het hbo.
Een meer praktijkgerichte manier van leren van mbo-studenten in de eerste periode van het hbo, en de verdere ontwikkeling van Ad opleidingen.
Hogescholen streven met hun ketenpartners (o.a. VO) naar verbeteren van loopbaanoriëntatie en studiekeuze.
Gesprekken met werkgevers over culturele verschillen met het oog op succesvolle plaatsing en begeleiding van stagiairs;
Het ontwikkelen van meer rechtstreekse doorstroommogelijkheden van bachelor- naar masteropleidingen binnen het hbo (t.b.v. o.a. vwo-ers)
Het realiseren van de Gezamenlijke Ambitie Studentenwelzijn
Betere informatievoorziening aan studenten over studentdecanen en het profileringsfonds.
Inspelen op de arbeidsmarkt : doorbraak LLO en flexibilisering onderwijs
Hogescholen nemen hun verantwoordelijkheid om goed in te spelen op ontwikkelingen op de (inter)nationale arbeidsmarkt (op korte- en lange termijn), juist ook om de emancipatiefunctie van het hoger beroepsonderwijs te borgen, daarbij rekening houdend met de keuzevrijheid van studenten. Dit is een uitdagende opdracht. Leven Lang Ontwikkelen en de daarmee samenhangende flexibilisering zijn hierbij belangrijke instrumenten. Om die reden werken hogescholen aan een doorbraak op Leven Lang Ontwikkelen. Een overzicht van de belangrijkste ambities tot 2023 van de VH en bijbehorende hogescholen op dit thema:
Een nieuwe serie intensieve sectorale (meta-)analyses als middel om een relevant en doelmatig opleidingsaanbod aan te bieden, nu en in de toekomst.
Meer inzetten op leerwerkplekken en duaal leren, het verder ontwikkelen van de beroepspraktijken door praktijkgericht onderzoek en innovaties.
Een herziening van de uitgangspunten en het verouderde beeld van de arbeidsmarkt in het doelmatigheidsbeleid. de toetsing van nieuwe opleidingen moet beter gericht wordt op de eisen van de toekomstige arbeidsmarkt en meer ruimte voor experimenten.
Het aanbod van post-initieel onderwijs op hogescholen flexibiliseren, zodat het beter aansluit op de wensen en talenten van werkenden en de arbeidsmarkt. succesvolle experimenten leeruitkomsten uitbreiden naar al het deeltijdonderwijs en ruimte voor experimenten in voltijdopleidingen.
Het pleiten voor een verkenning naar een nieuwe bekostigingssystematiek voor het Leven Lang Ontwikkelen die ruimte biedt voor het afrekenen op basis van kleinere onderwijseenheden. Een systematiek die ook werkgevers, arbeidsmarktfondsen en de overheid prikkelt om extra in de professionele ontwikkeling van medewerkers te investeren.
LLO-Overheidsinvestering door professionals op hbo-niveau extra leerrechten aan te bieden die zij flexibel in kunnen zetten gedurende hun werkende leven om bij of om te scholen in het hoger onderwijs;
Het vergroten van de mogelijkheid voor Nederlandse studenten om internationale ervaring op te doen, zowel in Nederland (‘internationalisation at home’) als in het buitenland (Actieplan uitgaande mobiliteit).
Werken aan maatschappelijke vraagstukken : verruiming onderzoeksfinanciering
Kennisinstellingen worden steeds belangrijker bij de aanpak van maatschappelijke problemen op regionaal, landelijk en Europees niveau. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Sustainable Development Goals. Hogescholen en hun Centres of Expertise zijn bij uitstek geëquipeerd om met praktijkgericht onderzoek bij te dragen aan de aanpak van deze vraagstukken. Om aan deze opgave te kunnen voldoen is een verruiming van de onderzoeksfinanciering noodzakelijk. Een overzicht van de belangrijkste ambities tot 2023 van de VH en bijbehorende hogescholen op dit thema:
Het streven om verder te investeren in de versterking van de verbinding tussen onderwijs en praktijkgericht onderzoek bij de hogescholen
Het vergroten van de onderzoekscapaciteit middels ruimere basisfinanciering,
Om de rol van kennispartner in de regio te kunnen invullen wordt er gestuurd op verdere profilering en zwaartepuntvorming, onder andere met de vorming van Centres of Expertise en praktijkgericht onderzoek .
Meer samenwerking met andere partners in de Nederlandse kennisinfrastructuur door samenwerking tussen onderzoekers van verschillende hogescholen
Meer netwerken gericht op samenwerking met onderzoekers van andere kennisinstellingen
De impact van het praktijkgericht onderzoek beter voor het voetlicht brengen door intensivering van samenwerking in diverse Europese netwerken
Meer inzetten op deelname aan Europese onderzoeksprojecten en aanvragen doen voor bijbehorende Europese financiële middelen en financiering van een vooruitgeschoven post in Brussel .
Doorontwikkeling hoger beroepsonderwijs in het stelsel: hogescholen breiden masterportfolio uit
Om het gelijkwaardige karakter van het hbo in het ho-stelsel te benadrukken is het noodzakelijk dat hogescholen hun masterportfolio kunnen uitbreiden en een derde cyclus krijgen. Daarbij is het onze gezamenlijk ambitie met de universiteiten, dat het ho-stelsel zich ontwikkelt tot een ruimte waarin een student zich vrij kan bewegen en kan studeren op de manier en plek die hem of haar past.
Curricula van havo en vwo zó kunnen worden aangepast voor de doorstroom naar het ho.
Verhoging van de instroom van vwo’ers in het hbo; o.a. door uitdagende trajecten voor vwo’ers en andere ambitieuze studenten, vooral in de tekortsectoren onderwijs, techniek en zorg.
Rechtstreekse doorstroommogelijkheid voor iedere bachelorstudent naar een hbo-master.
Vergroting van het aanbod van professionele masteropleidingen (nieuwe toetsingskaders ten aanzien van de macrodoelmatigheid (van masteropleidingen)
Het uitbouwen van praktijkgericht onderzoek en verruiming van de onderzoeksfinanciering in het hbo.
Ruimte voor het ontwikkelen en aanbieden van professional doctorate-trajecten. Bijvoorbeeld door te werken met landelijke platforms waarin expertise van hogescholen gebundeld wordt
Met de VSNU inzetten op meer doorstroommogelijkheden en het faciliteren van flexibele leerpaden (hbo->wo).
De hogeschool in continue verbinding met de omgeving: hogescholen worden netwerkorganisaties
Hogescholen zullen zich de komende periode verder omvormen tot krachtige netwerkorganisaties. We voelen ons als sector gezamenlijk verantwoordelijk voor het aanbieden van opleidingen en onderzoek dat zo veel mogelijk voorziet in de maatschappelijke behoefte in alle regio’s. Daarbij versterken en intensiveren hogescholen de horizontale dialoog met hun (regionale) stakeholders.
Stimuleren van samenwerking en afstemming op regionaal en (inter)nationaal niveau en dit faciliteren door (o.a.) nader onderzoek naar belemmeringen en mogelijk om aanpassingen van de huidige regelgeving.
Nader onderzoeken of instellingsaccreditatie kan bijdragen aan het doorontwikkelen van het kwaliteitszorgsysteem gelet op ontwikkelingen als flexibilisering en modularisering van het hoger onderwijs.
De VH als organisatie met krachtige netwerken en samenwerking tussen de leden, in nauwe verbinding met onze stakeholders.
Sectorale adviescolleges zullen mogelijkheden identificeren om vanuit de maatschappelijke opgaven de verschillende sectoren (die om vernieuwing vragen in het onderwijs op Ad-, bachelor- en masterniveau) te kunnen verbinden.
De sectorale adviescolleges dragen bij aan sectoroverstijgend werken. VH wil inspelen op maatschappelijke uitdagingen en de noodzaak tot innovatie.
Een andere manier van omgaan met het HR-instrumentarium is noodzakelijk van de professionele ontwikkeling en het behoud van arbeidsmarktperspectief van werknemers binnen hogescholen.